Sunday, March 14, 2021

OI "ΚΑΛΕΣ" και ΟΙ "ΜΠΡΑΜ(Ι)ΔΕΣ"

 ΟΙ "ΚΑΛΕΣ"




  Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, την λεγόμενη Τυρινή, οι εορτασμοί είχαν άλλον χαρακτήρα. Τα πνεύματα ηρεμούσαν και έβγαζαν πιο ευγενικά συναισθήματα, τα τραγούδια ήταν κόσμια και εξυμνούσαν την φύση, τον έρωτα, την αγάπη, τα ανθρώπινα πάθη καθώς προετοιμάζονταν για την περιόδο της Σαρακοστής και της νηστείας .




 Έτσι την Κυριακή αυτή, οι Σκοπελίτες αποχαιρετούν την Αποκριά με πολυπληθής παρέλαση  καρναβαλιστών, που ενδύονται με τα "καλά" ρούχα, όπως φουστανέλες, βράκες, στολές ναύτη, μόρκα, φουστάνες, οποιαδήποτε παραδοσιακή ενδυμασία διαθέτουν αλλά και ρούχα της εποχής τα λεγόμενα "ευρωπαϊκά". 




  Συνήθως αναπαριστούν το έθιμο του Βλάχικου γάμου αλλά με σκωπτικό ύφος αφού την νύφη παριστάνει ένας άνδρας και τον γαμπρό μια γυναίκα και με συνοδεία τοπικών οργάνων, πραγματοποιούν την γαμήλια πομπή, περνόντας απο όλες τις γειτονιές της Χώρας και σταματώντας σε κάθε πλατεία για να τραγουδίσουν παραδοσιακά Σκοπελίτικα τραγούδια, να χορέψουν και να κεραστούν απο τις οικοδέσποινες της κάθε γειτονιάς. 




"Άντε να πάμε βλάχα, στον πέρα καφενέ, να σε τρατάρω βλάχα σουμάδα και αργιλέ...", το γνωστό τραγούδι, που τραγουδιέται μόνο στις απόκριες κατά τη διάρκεια της πομπής.



Οι Μπράμ(ι)δες




  Λίγο πιο παλιά, πριν προφανώς τον Βλάχικο γάμο, ντυνόντουσαν οι "Μπράμηδες", δηλαδή οι φουστανελάδες με μαύρο μαντήλι στο κεφάλι και καμτσί (μαστίγιο) στο χέρι, αλλά και άντρες ντυμένοι κωμικά γυναίκες, Αμερικάνες, τσιγγάνες κ.α. και με την συνοδεία των μουσικών οργάνων έκαναν και πάλι την ίδια διαδρομή. Κάθε παρέα συγκέντρωνε τα μέλη της και έβγαινε για το έθιμο. 




Υπήρχε περίπτωση να έβγαιναν και δύο και τρεις παρέες στην σειρά, όπου η μια περίμενε την άλλη να τελειώσει τον χορό απο την πλατεία για να ακολουθήσει. Το ακορντεόν είχε πρωταγωνιστικό ρόλο. Επίσης επικεφαλής των ομάδων ήταν τα αγόρια απο την οικογένεια Βλαχάκη, οι λεγόμενοι "Βλαχαίοι", οι οποίοι έπαιζαν ακορντεόν, έγραφαν τραγούδια αποκριάτικα και ξεσήκωναν τον κόσμο.

"Δεν χτυπάς Μπράμδα, δεν χτυπάς, κρίμα το καμτσίκι που κρατάς!"



Η Καθαρή Δευτέρα




Η Καθαρή Δευτέρα, είχε επίσης αποκριάτικο ύφος, καθώς εθεωρείτο το "κύκνειο άσμα" της αποκριάς. Συνήθως εορταζόταν στην εξοχή εφόσον ο καιρός το επέτρεπε. Οι εορταστές μαζεύονταν στα "καλύβια" ή στα κήπους και διασκέδαζαν με νηστίσιμα εδέσμα και πολύ κρασί. Τραγουδούσαν τα τελευταία αποκριάτικα τραγούδια και ζωγράφιζαν στο μέτωπο με λουλάκι έναν σταυρό, που σήμαινε την αρχή της Σαρακοστής. Όταν επέστρεφαν πίσω στην Χώρα το απόγευμα, μεθυσμένοι και τραγουδώντας, φορούσαν αναποδογυρισμένο το σακάκι τους, κάποιοι φορούσαν κόκκινο φέσι, πρωτοστατούσε σημαιοφόρος, που για σημαία κρατούσε ένα κοντάρι, στο οποίο ήταν δεμένο ένα κουνουπίδι. 

Αξίζει να αναφέρουμε οτι πολλά αποκριάτικα τραγούδια της Σκοπέλου (καλά και περπάσκα) προέρχονταν απο την Κωνσταντινούπολη, με την οποία το νησί είχε συχνή επικοινωνία κατά τον 18ο αιώνα και τον 19ο αιώνα, χάρη στα ονομαστά καράβια του, με τα οποία μετανάστευαν οι Σκοπελίτες να για να εργαστούν στα ναυπηγεία, στα καταστήματα και τα καφενεία.




Σύνταξη - Επιμέλεια Σπυριδούλα Μπετσάνη
Πηγή : Σκοπελίτικοι Παλμοί του Νίκου Ι. Νικολαίδη, Μάχη και Αγνή Βλαχάκη, Σοφία Βλαχάκη.
Φωτογραφίες : Εφημερίδα Βόρειες Σποράδες 



No comments:

Post a Comment

ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΔΡΟΜΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΣΚΟΠΕΛΟΥ ΣΤΑ ΤΡΙΚΑΛΑ - ΜΕΤΕΩΡΑ - ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΜΕΤΣΟΒΟ

  Ο ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ & ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΚΟΠΕΛΟΥ ΔΙΟΡΓΑΝΩΝΕΙ ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΑ ΤΡΙΚΑΛΑ-ΜΕΤΕΩΡΑ-ΙΩΑΝΝΙΝΑ-ΜΕΤΣΟΒΟ 5 ΗΜΕΡΕΣ - 4 ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣ...